EYT süreci sona yaklaşıyor. Pek çok kişi borçlanma yolu ile bu süreci daha sağlıklı tamamlamayı planlıyor. 8 Eylül 1999 tarihi öncesinde çalışmaya başlamış olanlar için geçerli olacak EYT tasarısı için prim borcu eksik olanlar borçlanma yolu ile kalan hizmet sürelerini tamamlayabilecek. SGK primini 1999 yılı öncesinde yatırmamış olanlar askerlik borçlanması ya da doğum borçlanması yolu ile hizmet başlangıç tarihini geriye çekebiliyor. Bu yönü kullanarak EYT kapsamında sigortalılık sürecinde ek bir avantaj elde edilebiliyor. 8 Eylül 1999 tarihi öncesinde çalışması bulunmayanlar memur esnaf gibi çalışmamış olanlar 25 yıllık hizmet süresini emeklilik yaşı olan 60 yaşını dolduracağı tarih üzerinden hesaplar.
Meclis Tatile Giriyor ve EYT Çalışmaları Erteleniyor!
Türkiye Büyük Millet Meclisi 26 Aralık Pazartesi günü itibariyle resmi tatiline girmeye başlıyor. 3 Ocak Salı günü ise meclis yeniden açılıyor. 26 Aralık tarihinde başlatılacak olan tatil süreci EYT düzenlemesinin de 2023 yılına sarkmasına neden oluyor. Milyonlarca çalışan EYT düzenlemesinin kararını bekliyor. Fakat meclisin tatili kararıyla aynı döneme denk geldiği için kararın uygulanması ve açıklanması 2023 yılına aksıyor. Kısa bir süre önce grup toplantı önerisinde 20, 21 22 ve 23 Aralık tarihlerinde tüm tekliflerin tamamlanması kararına varılmıştı. Fakat bu teklifler belirlenen tarih aralığında tamamlanamazsa meclis'in 27-28 ve 29 Aralık tarihlerinde toplanamaması kararı kabul edildi. Şimdi bu karar göz önünde bulundurulduğunda 26 Aralık tarihinde başlayacak olan tatil sürecinin 3 Ocağa kadar devam etmesi bekleniyor. Yasama faaliyetleri bu nedenle ara verilerek durdurulmuş olunuyor. EYT düzenlemesi ile ilgili herhangi bir değişiklik olmazsa 2023 yılında görüşmeler başlatılmış olunacak.
Vedat Bilgin'in konuyla ilgili: “Aralık ayı içerisinde teknik çalışmaları bitirip meclise sunmak için son aşamaya gelindi. EYT ile ilgili süreç tamamlanmak üzere internet ortamından dijital kayıt sürecinin bulunmadığı dönemlerden kaynaklı bir aksaklık yaşanıyor. 8 Eylül 1999 yılı öncesi işletmelerde çalışmış olan sigortalı işçilerin kayıt dışında kaldıkları görünüyor. Bunların dijital ortama aktarılıp kayıt içine alınabilmesi için çalışmalar sürdürülüyor” dedi.
Eksik Prim Borcu Bulunanlar Ne Yapmalıdır?
Öte yandan yakın zamanda açıklanması beklenen EYT düzenlemesine yönelik eksik primi bulunan kişiler için borçlanma yolu ile süreci tamamlayabilmelerine dikkat çekiliyor. Pek çok çalışanın bundan haberi yok. Sigortalı çalışanlar 3 farklı yolu kullanarak kolaylıkla erken emekli olma sürecini başlatabilecek. Aralık ayının sonunda açıklanacak karar sonrası Ocak ayında yasalaşması bekleniyor. Ardından başvuru süreci resmileşmiş olacak. Fakat bu süreçte pek çok vatandaşın eksik prim nedeniyle süreci tamamen bitirdiği duyuluyor. Ancak sigortalı çalışanların borçlanma yolu ile emekli olabilmesi mümkün oluyor. 8 Eylül 1999 tarihi öncesindeki süreçte 25 yıllık çalışması bulunan bir kadın 5.000 gün prim yatırdığında emekli olabiliyor. Bağ-kur ve Emekli sandığında çalışan bir kadın için bu rakam 7.200 iken erkek için 9.000 gün prim olarak kabul ediliyor. Eksik prim nedeniyle farklı bir şekilde bu eksikliği tamamlamak isteyen vatandaşlar üç farklı yolu kullanabiliyor.
Prim Borçlanmasında 3 Farklı Yöntem Nedir? Askerlik, Doğum ve Yurtdışı Borçlanması Nedir?
Bu yollar arasında askerlik borçlanması, doğum borçlanması ve yurt dışı borçlanması sayılabilir. Bu üç yol kullanılarak rahatlıkla prim borcu tamamlanabilir. Askerlik borçlanması iki şekilde yapılabiliyor. Sigortalı dönemden sonra çalışan kişinin askerlikte prim kazanması mümkün oluyor. Ancak sigortalı çalışmadan önce askerliğini yapmışsa o süreç daha farklı izleniyor. Borçlanma süresi işe giriş tarihine kadar geriye doğru çekilebiliyor. 1 Ocak 2000'in tarihi itibariyle sigortalı olarak çalışmaya başlayan bir kişi için düşünüldüğünde askerlik belirlenen tarih öncesinde yapılmışsa 123 aylık borçlanma talep edebiliyor. Bu sayede 1 Ocak 1999 tarihine kadar geriye çekilebilir. Yurtdışı borçlanmasında ise durum daha farklı oluyor. Türkiye'de sigorta başlangıcı bulunan bir kişi yurt dışına gittikten sonra burada çalışmaya başlayıp sonra Türkiye'ye dönmüşse Türkiye'deki sigorta tarihi üzerinden borçlandığı gün kadar iş başlangıç tarihini geriye çekebilir. Anne adayları klasik koşullarda sigorta döneminden önceki kısım için doğum borçlanmasından faydalanamıyor. Fakat staj yapmış olan kişilerde bu daha farklı oluyor.
Prim Borcu Ne Zaman Ödenirse Kârlı Çıkılır?
EYT yasası yasallaştığı andan itibaren kanunun belirttiği üzere başvuru yapılabilmesi ve ödemenin tamamlanabilmesi için bir aylık süre tanımlanıyor. Aralık ayı bitmeden borçlanma başvurusunun yapılması öneriliyor. Bu durum asgari ücret artışından etkilenmemek için EYT'liler adına bir fırsat olarak görülüyor. Ödemelerse daha sonra yapılmaya başlanıyor. Her halükarda EYT'li çalışan kazançlı çıkmış oluyor. Eğer Asgari ücret rakamı belirlenmeden önce borçlanma için başvuruda bulunulmuşsa ödeme yapılacağı zaman kişinin parası bulunmadığında hakkı iptal ediliyor. Ancak yeni yılda Ocak ayı itibariyle yeniden başvuru yapabiliyor. Bu durumda her iki koşulda da kaybetmemiş oluyor. Yalnızca yeni yılda yapılacak başvurular yenilenen asgari ücret rakamı üzerinden belirleniyor.
