Devlet kuruluşu Eskom'un bu hafta "altıncı aşama" kesintileri uygulaması nedeniyle Güney Afrika iki yılın en kötü elektrik kesintileriyle karşı karşıya.

Beyaz Saray’dan İsrail-Lübnan İçin Acil Ateşkes Çağrısı Beyaz Saray’dan İsrail-Lübnan İçin Acil Ateşkes Çağrısı

Afrika'nın önde gelen sanayileşmiş ülkesi ve ikinci en büyük ekonomisi, bu tür ciddi kesintileri en son Aralık 2019'da yaşadı.

Ne oluyor?

  • Ülkenin elektriğinin yüzde 90'ından fazlasını üreten Eskom, en az on yıldır Güney Afrika'daki elektrik taleplerini karşılamakta zorlanıyor ancak Aralık 2019'dan bu yana kesintiler bu kadar şiddetli olmamıştı.
  • 400 milyar rand'a (24.4 milyar $) yaklaşan borcun yükünü taşıyan zarar eden kuruluş, geri dönüş planının bir parçası olarak maliyetleri kontrol altına almaya çalışıyor.

Bu neden oluyor?

  • Eskom, ciddi kesintilerin suçunu  geçen hafta başlayan bir işçi grevine bağladı.
  • Protestolar, Eskom ile Güney Afrika Ulusal Metal İşçileri Sendikası ve Ulusal Maden İşçileri Sendikası da dahil olmak üzere sendikalar arasındaki ücret görüşmelerinin çıkmaza girmesinin ardından başladı.
  • Eskom'un toplam nominal kapasitesi 46.000 MW'dır, ancak Cuma günü yaptığı açıklamada, arızalar ve planlı bakım nedeniyle 20.000 MW'tan fazlasının çevrimdışı olduğunu söyledi.
  • Devlet kamu hizmeti şirketine grevi engelleme kararı verildi, ancak protestolar devam etti.
  • Geçmişte ücret görüşmelerine yönelik benzer protestolar da operasyonları engelledi. Hizmet şirketi, anlaşmazlığı çözmeye çalışmak için yeni bir ödeme teklifini görüşmek üzere Cuma günü işçi sendikalarıyla bir araya gelecek.
  • Arızalara oldukça açık eskiyen bir kömür filosuyla Eskom, 2007'den beri talebi karşılamakta zorlanarak ekonomik büyümeyi engelledi.
  • Eskom, sistemde tam bir elektrik kesintisine neden olabilecek bir zorlamayı önlemek ve acil durum üretim rezervlerini yenilemek için rutin olarak "yük atma" adı verilen planlı elektrik kesintileri uygular.
  • Halihazırda sürdürülemez borç seviyelerinin yükü altında olan, güvenilmez kömürle çalışan santralleri, onu yedek jeneratörler için büyük miktarlarda dizel harcamaya zorlarken, tarifeleri henüz maliyeti yansıtmıyor.

Şimdiye kadar tepkiler ne oldu?

  • Devlet işletmeleri bakanı Pravin Gordhan Salı günü bir medya brifinginde şunları söyledi: “Eskom, endüstriyel eylem nedeniyle bu konumda, bu da birçok elektrik santralinde personelin yüzde 90'a varan kısmının gözdağı nedeniyle görevlere katılamaması anlamına geliyordu. ”
  • Gordhan, krizin “Güney Afrika'nın itibarına büyük miktarda zarar verdiğini” sözlerine ekledi.
  • Perşembe günü yaptığı açıklamada Eskom, vatandaşlardan elektriği "temkinli" kullanmalarını talep ederken "yük atma yalnızca ulusal şebekeyi korumak için son çare olarak uygulanmaktadır" dedi.
  • Eski Güney Afrika muhalefet lideri Mmusi Maimane, Cumhurbaşkanı Cyril Ramaphosa'yı "acil harekete geçmeye" çağırdı. Çarşamba günü , “İnsanlar soğukta ve karanlıkta oturuyor, işletmeler zarar görüyor, çok yüksek yaşam ve yakıt maliyetleri nedeniyle bu zaten çok zor bir zamandı” dedi .

Sonra ne olur?

  • Çarşamba günü, borç yüklü Eskom, bir anlaşmaya varılsa bile bakım birikiminin temizlenmesinin haftalar alabileceğini ve zaten kısıtlı olan güç sistemi üzerinde daha fazla baskı yaratabileceğini söyledi.
  • Bakan Gordhan Salı günü yaptığı açıklamada, Eskom ve sendikaların daha sonra taahhüt edecekleri bir ücret anlaşması üzerinde anlaştıklarını söyledi.
  • Metal işçileri ve maden işçileri sendikaları ortak bir açıklamada, ücret görüşmelerinde “önemli ilerleme” kaydedildiğini söylediler, ancak bir anlaşmaya varıldığını reddettiler.

Editör: Aslı Kılıç